کعبه تنها قبله‌گاه و یکی از مشترکات تمامی نحله‌ها فرق اسلامی است. مکانی که خدای متعال برای آن حرمت و جایگاه خاصی قرار داده و آن را برای خویش انتخاب نموده است. در این نوشتار به بررسی چرایی اهمیت مراسم حج و فرصت‌های آن می‌پردازیم تا ضمن اجرا نمودن آن، افزایش قدرت و اقتدار اسلامی را در عرصه ی بین‌المللی نمایان سازیم.
شناخت بسترهای تشکیل امت واحده می‌تواند به جامعه ی اسلامی اقتدار، عزت و توانایی دفع شرور مختلف را دهد. امتی که ظالم نبودن و مبارزه با ظلم، سرلوحه ی همه ی رفتارهای سیاسی، اعتقادی و اجتماعی او بوده است. بر همین اساس توجه به این موضوع می‌تواند راهبردهای تأثیرگذار فراوانی را مقابل ملت‌های مسلمان قرار دهد. یکی از این بسترها حج و ظرفیت عظیم حجاج در مراسم سیاسی – عبادی حج تمتع است. عملی که ابتدای آن با لبیک به دعوت الهی شروع و پایان آن با ذبح نفس و رمی شیطان بزرگ همراه است. در واقع توجه به چنین عملی می‌تواند ظرفیت عظیم امت اسلامی را به جوش و خروشی هدایت شده سوق و اقتدار امت اسلامی را افزایش دهد. هدایتی که نمونه ی آن انقلاب اسلامی است که دستاوردهای عظیمی همچون استقلال، آزادی، ایستادگی، کشف ظرفیت‌های درونی، حل بحران‌های پیچیده و.. را دارا بوده است. لذا استفاده از این ظرفیت عظیم نیازمند لحاظ مسائل ذیل است که با توکل به خدای متعال و نیز تدبر و تعقل در مشترکات امت اسلامی می‌تواند اقدامی بزرگ و انسان ساز باشد.
الف ) توجه به اصل حج و دلایل آن
حج اساساً میقات گاه عاشقان تقرب به خدا، مکانی برای سیر به حقانیت، فضایی برای توبه و اعراض از سرگرمی‌های نامتعارف و حتی وابسته کننده انسان به دنیا است. شناخت چنین فضایی و تعمق در آن می‌تواند توجه به امداد الهی و طلب نصرت از خدا را به ارمغان آورد. بر همین اساس قرار گرفتن در چنین محیطی می‌تواند دور از همه ی خشونت‌های مادی و دنیوی و به دور از تمامی ناملایمتی های جامعه، انسان سازی و تلطیف روح انسان را توجه داشت. لذا استفاده از این پتانسیل می‌تواند نقش مهمی در هدایت بشر به سوی جایگاه حقه ی خود داشته باشد. جایگاهی که در آن خشونت علیه یکدیگر معنا ندارد، جامعه به دنبال مدینه ی فاضله است و هر یک از انسان‌ها بر اساس وظایف مطروحه ی خود ادامه ی حیات می‌دهند.
ب) مکانی برای تبادل و تعامل امت اسلامی
یکسان شدن و هم رنگ شدن جامع و ظاهر انسانی در حج یکی از خصلت‌ها و خصوصیات زیبای این عمل الهی است. در واقع هم‌شکل شدن و گردیدن ملت مسلمان با هر فرقه و یا نحله ای به دور یک مکان، نشان دهنده ی وجود مشترکات مختلف و شناخت افکار و اندیشه‌های گوناگون است. به عبارت دیگر فضای موجود در حج و یکسان شدن جایگاه انسان‌ها در این عمل الهی می‌تواند نقش مهمی داشته باشد. نقشی که توجه به اصلاح امور دینی و معنوی، افزایش آگاهی نسبت به مسائل و مشکلات ملت‌ها و انتقال آن به یک دیگر، توجه پیدا نمودن به دغدغه‌ها و آینده ی نظام اسلامی و… بخشی از آن است. لذا دقت به برقراری ارتباط فی مابین امت اسلامی با هم می‌تواند حیاتی باشد. ارتباطی که بایستی در سه سطح نظام‌های اسلامی، جوامع اسلامی و امت اسلامی صورت بپذیرد و در آن ضمن استفاده از معنویت حج، مسائل و مشکلات جهان اسلام مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا و ضمن ارتباط گیری ملت‌های مسلمان، ایجاد بیداری یک دیگر بسیار حائز اهمیت است. بیداری که بایستی ابعاد ددمنشی و خشونت استعمارگران را آشکار سازد و غده ی سرطانی آن در منطقه، رژیم نامشروع صهیونیست را نابود سازد.
بر همین اساس آگاهی بخشی یکی از مهم‌ترین نکات مغفول در حج است. اما سؤالی که پیش می‌آید این است که سطوح این آگاهی بخشی چیست و چه ابزاری می‌تواند به آن کمک کند؟
در پاسخ به بخش اول این پرسش که از سطوح آگاهی بخشی سؤال گردید، اشاره به صدور انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک نظام اسلامی و بر خواسته از قلب ملت مبارز ایران مبنی بر پیاده سازی احکام و فرامین الهی، نمونه ی موفق یکی از سطوح آگاهی بخشی است. نمونه ای که پس از مراسم اعلام برائت از مشرکین توانست توجه امت اسلامی را به موضوع استکبار ستیزی معطوف سازد و مسئله ی فلسطین را به عنوان مسئله ی حیاتی و مهم در جامعه ی اسلامی زنده نماید. در واقع بیداری اسلامی، شکل گیری اقتدار امت اسلامی در برابر استکبار، شکل گیری جریان مقاومت و به تبع آن پیروزی‌های گسترده ی مقاومت علیه رژیم ددمنش صهیونیستی، دستاورد آگاهی بخشی اصیل اسلامی ای بود که انقلاب اسلامی توانست در مسئله ی حج از آن استفاده کند. ظرفیتی که متأسفانه توسط عناصر خارجی و داخلی به ویژه بعضی از غافلان و نیز جریانات معارض اسلام به عناوین مختلف اعم از القای شبهات مختلف، تفریق امت اسلامی، تکفیر و … به آن توسل پیدا می‌نمایند تا مانعی بر استحکام درونی امت اسلامی باشند.
اما پاسخ به قسمت دوم سؤال، توجه داشتن به مفاهیم مشترک، توجه به اصول مشترک امت اسلامی همچون کعبه، نماز، حج و… و هم چنین استفاده از مبلغین فعال، آشنا به مسائل دینی و زبان‌های مختلف می‌تواند تأثیرگذاری بسیار عظیمی در مسئله ی تشکیل امت اسلامی داشته باشد. مسئله ای که قدرت گیری آن می‌تواند جهان را به جهانی عاری از ظلم و جور تبدیل نموده و آن را محفوظ از اغواگری دشمنان قرار دهد.
بر همین اساس آنچه که باید به عنوان نتیجه گیری این یادداشت بیان داشت، توجه به مسئله ی حج نه به عنوان یک عمل معنوی صرف بلکه توجه به آن به عنوان یک عمل چند وجهی که در آن معنویت به اوج خود رسیده است، می‌تواند دستاوردهای گوناگونی داشته باشد. در هیچ زمانی از سال همه ی امت اسلامی از سراسر جهان قادر به اجتماع عظیمی این چنینی نیست. اجتماعی که گرداگرد یک مکان و یک خدا صورت می‌پذیرد و همه با لبیک به پروردگار متعال، کسب فیوضات معنوی را طلب می‌کنند. لذا استفاده از چنین موهبت الهی می‌تواند انسجام درونی امت اسلامی را به ارمغان آورد. قدرت چانه زنی و مقابله با جریان استکباری را در جامعه ی اسلامی بهبود بخشید و ظرفیت‌های موجود در امت واحده را کشف نماید. اقداماتی که هر یک از آن‌ها می‌تواند به اصلاح امور دینی و معنوی جامعه و امت اسلامی منجر شود و در نهایت امت واحده ی وعده داده شده را شکل دهد. بر همین اساس سوق دهی به چنین جایگاهی نیازمند همدلی کارگزاران، حجاج و روحانیون حج است. افرادی که به تنهایی سربازان صدور انقلاب اسلامی در قلب چنین اجتماع عظیمی هستند و با رفع شبهات مطروحه علیه انقلاب اسلامی به ویژه تشیع، می‌تواند پیام و ندای انقلاب اسلامی را به گوش مسلمانان سرتاسر جهان رسانده و آنان را به دفاع از اصول اسلام، مقابله با تکفیر و نابودی رژیم صهیونیستی ترغیب نمایند.
منتشر شده در :
گروه مطالعات راهبردی سراج بلیغ
