بن سلمان با تغییر ملموس قوانین داخلی نشان داد به سوی تغییر جدید حرکت می کند که به زعم تحلیل گران از آن می توان به عنوان «امارات سازی از عربستان» نام برد. شبیه سازی امارات متحده عربی و الگو گیری از اسلام دبی و ابوظبی برای ریاض سنگین تمام خواهد شد و جریان آل شیخ که از ابتدای حکومت آل سعود به عنوان مرشد و مفتی وهابیت در کنار آل سعود قرار داشت به یک باره کنار زده می شود. سوالات مختلفی وجود دارد که هر یک نتیجه جدایی را به دنبال خواهد داشت اما مسئله مهم اهمیت و چرایی این جدایی است.حضور بن سلمان در آینده عربستان قطعا با چالش هایی مواجه است. ضمن مخالفت دیگر گروه های عضو در شورای بیعت، قطعا شاهزادگان پیر آل سعود تمایلی برای قدرت یابی خاندان آل سلمان ندارند. این موضوع در کنار قبیله محوری ارتش قطعا برای بن سلمان پر هزینه خواهد بود. در چنین شرایطی نارضایتی های اجتماعی و فشارهای بین المللی مبنی بر جنایت جنگی و نقض سیستماتیک حقوق بشر وجهه اصلی آل سلمان را برای همیشه نابود و او را در جهان منفورتر می سازد. دقیقا اشتباهی که محمد رضا پهلوی در آخر سال های حکومت اش مرتکب شد و با سرکوب شدید مخالفان و انقلابیون، افکار عمومی جهان را علیه خود شوراند. هرچند سیستم اطلاعاتی و امنیتی اش کاملا توسط آمریکا و انگلیس مورد حمایت و پشتیبانی بود اما برداشت اشتباه از محیط رسانه ای و افکار عمومی هزینه زیادی به دستگاه سیاسی خاندان پهلوی تحمیل کرد.الگو پذیری دستگاه اطلاعاتی حمایتی آمریکا و انگلیس از انقلاب اسلامی ایران برای بن سلمان سناریوی جدیدی را به وجود آورد. او با سفر به انگلیس و خرج میلیاردی برای تبلیغات محیطی به دنبال وجهه سازی از خود بود.افزون بر این وی دست به تغییر اصلاحات اقتصادی از درون می زند و بسیاری از شاهزاده های میلیاردر رسانه ای را بازداشت و با محکوم کردنشان چهره ضد فساد از خود می سازد. با سر زدن به مناطق محروم و وضع کمک مالی اختصاصی برای نیازمندان خود را ناجی نشان می دهد و با حضور در مراسم حج اهتمام جدی اش را به مراسمات دینی مسلمین به نمایش در می آورد.
با این حال هیچ نشانه ای از دور شدن جایگاه وهابیت و تفکر تکفیری – سلفی در میان اندیشه های بن سلمان وجود ندارد. هنوز پرونده جنگ یمن را شخصا دنبال و با خرج دلارهای نفتی در مدارس تکفیری افغانستان و پاکستان، نیروی انسانی مورد نیاز جنگ سوریه را تامین می کند.بررسی ها نشان می دهد جز برآورده شدن چند مورد خواسته های زنان در عربستان، هیچ یک از نیازهای انسانی زنان در عربستان حل نشده است. مسائلی چون کنسرت، حضور در دستگاه قضایی و رانندگی تنها موارد تایید شده تغییر قوانین است در حالی که زنِ عربستانی در حقوق اولیه همچون حمایت قضایی و عاطفی در دعاوی خانوادگی، ضرب و شتم و آسیب های اجتماعی به شدت در شرایط بدی قرار دارد. در حوزه آزادی های اجتماعی کافی است به سرکوب جنگی مخالفان در منطقه عوامیه اشاره کرد که ارتش عربستان با توپ و تانک به معترضان غیر مسلح حمله کرد. در این بین امارات سازی از عربستان صرفا یک تخیل سیاسی برای بن سلمان است. گره خوردن خاندان آل شیخ و مشروعیت بخشی دینی توسط این خاندان به آل سلمان نمی تواند به این راحتی کنار رود و عربستان به طور رسمی با کنار زدن آل شیخ قطعا از رهبری جریان وهابیت کنار خواهد رفت و به تعبیر دقیق تر همین مقدار نفوذش در جهان اسلام را از دست خواهد داد.بن سلمان جوان می داند برای رسیدن به قدرت باید آل شیخ را حفظ کند و حفظ آل شیخ به معنای تبلیغاتی بودن الگو گیری از امارات متحده عربی برای عربستان است. رسیدن به قدرت در عربستان قطعا با حمایت تفکر وهابیت همراه است و هم اکنون وهابیت چه از بعد اندیشه و چه از بعد رفتاری توان تحمل چنین اصلاحاتی را ندارد. اصلاحات بن سلمان در عربستان با الگو گیری از اصلاحات تحمیلی طرف های غربی در یک دهه پایانی عمر خاندان پهلوی است. در آن زمان نیز شاه ایران با محکوم کردن فساد، عزیزترین نخست وزیرش را به زندان انداخت و زمین های ملی را که در اختیار خوانین بود به روستاییان داد. دست به آزادی های مدنی زد و کرسی تحلیلی را به بعضی از جریانات به ظاهر روشنفکر سیاسی داد. حتی در بعضی از سمینارها با هماهنگی دستگاه اطلاعاتی شاه، افراد می توانستند نقدهایی به دولت یا بعضی از سناتورها داشته باشند.
با این حال اصلاحات بی نتیجه در کنار قراردادهای سنگین تسلیحاتی که با هدف جذب سرمایه های دلاری شاه بود، موجب سقوط پادشاهی خاندان پهلوی شد. در چنین شرایطی می بینیم بن سلمان پا جای پای خاندان پهلوی می گذارد و چنین اصلاحاتی را دنبال می کند.نباید فراموش کرد شیوه حکومت داری امارات با ساختار قدرت در کشور عربستان متفاوت است. پیشینه هر دو کشور گوناگون است و سطح فرهنگ و کنش های سیاسی دو کشور متفاوت. عربستان توان الگو گیری از امارات را ندارد و نمی تواند سیاست های اعمالی بن زاید را به طور کامل در شبه جزیره پیاده کند. طرح مسئله نزدیکی بن سلمان به الازهر صرفا یک خط رسانه ای غیر واقعی است و عربستان توان دور شدن از تفکر وهابیت با پیشینه 100 ساله را ندارد. هر کاری عربستان بکند باز مجبور است وهابیت و جریان آل شیخ را در کنار خود تحمل کند و این که گفته شود « بن سلمان با این اقدامات از آل شیخ دور می شود»، گزاره ای غیر واقعی است.
منتشر شده در روزنامه خراسان
