بارها و بارها رهبری معظم انقلاب درباره مساله اتکا به قدرت درون و تقویت رشد اقتصادی با همکاری مردم تاکید فرمودند. ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی گویای این مساله است که عزم راسخ در سیاستگذاران و تصمیم گیران حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد تا در شرایطی که کشور با دشمنی و جنگ اقتصادی مواجه است، راهکاری عملی و منطقی نسبت به تهدیدات برنامه ریزی کند.
در واقع ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی نوعی فرمان دفاع همه جانبه در جنگ اقتصادی است تا در این جنگ ضمن دفع خسارت های اولیه، سنگرهای اشغال شده اقتصاد توسط دشمنان و معارضان باز پس گرفته شود.
خرمشهر اقتصادی زمانی آزاد می شود که فراخوان همه جانبه، برنامه ریزی مستحکم، نظارت و اشراف دقیق به همراه قدرت توکل به خدای متعال در تمامی نهادها و مردم ایجاد شود تا در یک عملیات بیت المقدس، قلب تپنده خرمشهر اقتصادی آزاد شود. در چنین شرایطی به طور حتم با عده و عده موجود، هستند عده ای که پیش بینی پیروزی این نبرد را فاقد واقع گرایی می دانند، اما؛ همان طور که ید الله فوق ایدیهم را در جنگ 8 ساله دیدیم در این نبرد نامتقارن شاهد خواهیم بود، لذا بایستی چند نکته توجه داشت:
1. هر از گاهی در سطح کشور بعضی از روشنفکران زمزمه می کنند که برای حل اقتصاد و موانع تولید، دم آمریکایی ها را ببینیم و با آنان صلح کنیم اما واقعا مساله آمریکا با نظام اسلامی چیست؟ مساله بر سر یک مشت دلار است یا مساله بر سر مسائل کلانی همچون نفی نظام استکباری توسط انقلاب اسلامی است؟ عده ای که دیدگاه کنار آمدن با کدخدا را مطرح می کنند همان هایی هستند که مفهوم انقلاب اسلامی به عنوان یک چرخه اثر بخش را نازل به یک حرکت و خروش در سال 57 دانسته و مدعی هستند بایستی به ساخت کور از منظر رهیافت های لیبرالیستی یا سرمایه داری نگریست! چنین افرادی هرچند در اقلیتند اما بعضا مسائلی را حول موضوعات خود مطرح می کنند که تامل در آن می تواند دردناک باشد. شعار توافق به هر شرطی حتی بد! یکی از این موضوعات مطروحه است.
2. اسحاق جهانگیری، معاون اول ریاست جمهوری، با بیان اینکه دروغ است نگاه دولت به خارج از است. بیان کرد: «دروغ است که دولت نگاهش به خارج است؛ چرا که ما حتی برای شرایطی که تحریمها تشدید شود نیز آمادگی کار داریم.»(10/3/94) این بیان بسیار قابل تقدیر است. زیرا سیاست اقتصاد مقاومتی همین نگاه درون زا و تقویت بنیه تولید و اتکا به نیروهای اجتماعی و سرمایه انسانی است. بر همین اساس بایستی خدا را بابت این امر شاکر بود که سیاست گذاران و مسوولان کشور به این باور و درک رسیدند که نبایستی در برابر تحریم ها فاقد برنامه ریزی بود و دست شان به سوی غرب برای حل مشکلات دراز شود. بیان معاون اول رئیس جمهور اگر به عنوان اولین فرد ارشد قوه مجریه پس از رئیس محترم جمهور دانست قابل تقدیر است. در چنین شرایطی لازم است دیگر مسوولان کشور با اتکا به این تدبیر گام های عملی نسبت به اقتصاد مقاومتی و درون زا بر دارند تا اثر تحریم ها در کشور کاهش یابد.
3. دانش بیان شدن اقتصاد مقاومتی به عنوان رکن مهم و اثر بخش اقتصاد است. بسیاری از کشور های درصد قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی را صرف مساله تحقیقات و پژوهش می کنند تا با برداشتن گام های موثر اقتصاد متکی به داخل باشند. طبق آمارهای منتشر شده کشور هایی همچون آمریکا و چین بیش از سه درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف هزینه های پژوهشی می کنند و در کشور ما با همه مدعی بودن در مسائل پژوهشی این سهم نیم در صد است. در شرایطی که بایستی این سهم طبق سیاست های ابلاغی علم و فناوری در سال 1404 به حداقل 4 درصد برسد. در کنار این آمار طبق برنامه پنجم توسعه سهم اعتبارات بایست به 3 درصد برسد که این هدف با فاصله یک سال به احتمال زیاد قابل دسترسی نیست. بر همین اساس همان طور که در سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی بیان شده است، اقتصاد کشور باید به سمت دانش بیان پیش برود، لذا این هدف تحقق پیدا نمی کند مگر با تغییر نگرش سیاسیون در تخصیص بودجه و تامین منابع بخش تحقیقات و پژوهش های کشور.
4. نگارنده بارها نوشته است سیاست های اقتصاد مقاومتی دو بخش دارد. بخشی از آن بر گردن دولت و بخش دیگر بر عهده ملت است. دولت در بخش ملت نیز نقش آفرینی دارد. گفتمان سازی و تشویق ملت به رویکرد اقتصاد مقاومتی روی دیگر سکه است که اگر عملیاتی نگردد اقدامات دولت بی فایده می شود. بر همین اساس بایستی شورایی یا نهادی مسوولیت گفتمان سازی را بر عهده بگیرد و دستگاه های نظارتی از او در قبال عملکرد آن نهاد پرسش گری نماید.
فرجام سخن:
آن چه کشور را از مشکلات رهایی می بخشد بزرگ نشان دادن تحریم و خالی نشان دادن درآمدها و صندوق های مختلف کشور نیست. راهکار حل کشور در گرو توجه مسوولان به داخل و باور به ملت سرافراز است. همان طور که معاون اول محترم رئیس جمهور بیان کرد، نظام بایستی نسبت به آمادگی در برابر تحریم ها تدبیر بیندیشد و گام های عملی بردارد.
منتشر شده در :
خبرگزاری موج
دفتر مطالعات اقتصاد اسلامی